İPA’nın “Enflasyonun Sofra Hali: Türkiye’de ve İstanbul’da Gıda Enflasyonu” Raporu
İstanbul Planlama Ajansı’na bağlı İstanbul Planlama Ajansı (İPA) tarafından hazırlanan “Kent Gündemi Serisi”nin son raporu olan “Enflasyonun Sofra Hali: Türkiye’de ve İstanbul’da Gıda Enflasyonu” yayınlandı. Rapor, Türkiye ve İstanbul’da gıda enflasyonunun yansımalarını detaylı bir şekilde inceliyor.
Raporda Öne Çıkan Veriler
- Ürün Fiyatları: Seçili ürünlerin üreticiden pazara ulaşımındaki fiyat değişimi ortalama 2 katken, markette bu değişim 2,4 kat olmuştur.
- Sebze Tüketimi: 2017-2018 döneminde kişi başı tüketilen sebze miktarı 283.1 kg iken, bu miktar 2022 – 2023 döneminde 261.7 kg’ye düşmüştür.
- Meyve Tüketimi: 2010 yılında nüfusun yüzde 57’si her gün bir kere veya daha fazla meyve tüketirken, bu oran 2022 yılında yüzde 36.5’e düşmüştür.
- Fiyat Artışları: Ocak 2021’den Ocak 2024’e geçen süreçte, Türkiye’de ortalama tavuk fiyatı 15.86 TL’den 79.23 TL’ye, dana eti fiyatı 61.14 TL’den 414.82 TL’ye, kuzu eti fiyatı 83.2 TL’den 458.36 TL’ye yükseldi.
İPA Başkanı Buğra Gökce’den Açıklamalar
İPA Başkanı Buğra Gökce, raporun sonuçlarına ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu:
Soğan Fiyatı Artışı: “Ocak 2021 tarihinde pazarda 1 kg soğan 1 lira 88 kuruşken, Ocak 2024’te 17 lira oldu.”
Bakliyat Fiyatları: “Ocak 2021 tarihinde pazarda 1 kilo pirinç 7.6 lirayken Ocak 2024’te 1 kg pirinç 48.5 liraya ulaştı.”
Asgari Ücret ve Gıda Masrafları
Gökce, “Dışarıda yemek yemenin maliyetinin yüzde 106.5 arttığını” belirterek, dünya genelinde gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülkeler arasında Türkiye’nin bulunduğuna dikkat çekti. Ayrıca, bir ailenin sadece gıda masraflarından oluşan açlık sınırının 16 bin 646 lira olduğunu ve asgari ücretin bu masrafları karşılamaya yetmediğini vurguladı.
İstanbul’da yaşayanlar, giderek artan gıda enflasyonu nedeniyle alışveriş alışkanlıklarını değiştirirken, semt pazarlarında kalan ürünleri almak için uzun kuyruklar oluşmaya başladı. Gıda enflasyonunu önlemek ve halkın gıdaya erişimini kolaylaştırmak için tarım politikalarının gözden geçirilmesi gerektiği belirtildi.
