Akaryakıt Zammı Dar Gelirliyi Nasıl Etkiledi?

İktidarın, enflasyonu düşürmek amacıyla maaş ve ücretleri baskılaması, akaryakıt zammını dar gelirli vatandaşların aleyhine kullanmasına neden oldu. Temmuz zammının düşük çıkması için benzin ve motorin zammı beş gün ertelendi. Normalde 20 Haziran’da yürürlüğe girmesi gereken akaryakıt zammı, 25 Haziran Salı gününe ertelendi. Bu durum, akaryakıt fiyatlarının tüketici fiyat endeksine (TÜFE) gün ağırlıklı yansıtılmasından dolayı ertelenen zammın haziran enflasyonuna kısmen az etki etmesini sağladı.

İktidarın Kazananı: Zam Kurnazlığı

Zam kurnazlığının kazananı, iktidar oldu. Sadece 1 lira az bir zam yapıldığında memur ve emeklinin cebine yıllık 240 milyon lira, 10 lira az bir zam yapıldığında ise 2.4 milyar lira daha az para giriyor. Enflasyonda bir sürpriz olmazsa temmuz ayında memurlara yüzde 20.3, işçi emeklilerine ise yüzde 25.8 civarında zam yapılacak. Bu durum, iktidarın maaş faturasını milyarlarca lira artırıyor.

Örtülü Zam Hesabı

Örneğin Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) emekliye her ay ortalama 200 milyar lira aylık ödüyor. Eğer enflasyon 0.1 puan fazla çıkarsa, SGK’nın maaş yükü aylık 200 milyon TL, yıllık 2.4 milyar lira artıyor. Aynı şekilde bütçeden memur maaş ve primi için ayda ortalama 250 milyar lira ödendiğinde, enflasyon 0.1 puan yükseldiğinde personel gideri aylık 250 milyon TL, yıllık 3 milyar TL artış gösteriyor.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) eski Başkanı Birol Aydemir’e göre, TÜİK zamları enflasyona 24’üne kadar yansıtıyor ve sonrasını gelecek aya devrediyor. Aydemir, bu durumun maaş zammını düşürmek için kullanılabileceğini belirtiyor. TÜFE’nin psikolojik bir sınıra geldiği ve aşılmaması için bu taktiklerin uygulandığı düşünülüyor.